Şakayık Çiçekgilleri büyük olmayıp yirmiye yakın türleri vardır. Güneydoğu Avrupa’da rastlanan 7 tür otsudur. Menşei Asya kökenli türler ise odunsudur. Avrupa grubu temsilcileri çıplak, doğru, özsulu gövdeli olup, ot cinsinden çokyıllık bitkilerdir.
Yüksekliği 1 m kadar olur.Çiçeklerin rengi beyazdan koyukırmızıya kadar değişir. Yaprakları ardarda dizilmiş, tüylü, koyuyeşil, tepeleri düzensiz kesiktir. Çiçekleri iri, düzgün, basitten katmerliye kadar olur. 5 âdet bomboş çanakyapracıklar, 5-10 âdet tacyapracıkları, çok sayıda tezkir organları ve çok meyve örgeni ( 2-8 ) vardır. Genelde tohumları iri, dış tarafları kara, iç tarafları ise sarıbeyazımsı ve parlaktır.
Kökleri eğirmensi, yumrulu, kalınlaşmış, diş tarafları kırmızı – kahverengi, iç tarafı beyazımsı. Bazı Şakayık Çiçekleri’n kökü ve çiçeği ilaç olarak kullanılır. 1000 – 1500 m yükseklikte, çalılıklarda ve seyrek ormanlarda yetişir. Şakayık Çiçekleri daha hafif topraklarda yetişir ve durgun suyu sevmezler.
Son yıllarda gen mühendisliği, büyüklügü, rengi, katmerleri, çiçek çanakları farklı olan türlerin geliştirilmesinde yardımcı olmuştur. Bulgaristan’da en fazla değeri olan türler :